I mrtvi nas opominju!

Magazin TABLOID | број 300 19.12.2013.

Opomena: Niko još nije napravio spisak srpskih žrtava Prvog svetskog rata
(Srbija je u Prvom svetskom ratu izgubila 28 odsto celokupnog broja stanovnika iz 1914. godine)

Ukupno je Srbija izgubila u Prvom svetskom ratu, prema podacima Konferencije mira u Parizu 1919. godine, što vojnika što građana 1.247.435 ljudi, to jest 28% od celokupnog broja stanovništva 1914. godine.

Srbija je pretrpela u Prvom svetskom ratu više nego ijedna druga učesnica toga rata. Prema službenim podacima objavljenim 1919. godine na Konferenciji mira u Parizu, od ukupnog broja poginulih muškaraca u Prvom svetskom ratu na prvo mesto dolazila je sa … 22,4% Srbija, zatim 10,5 % Francuska, 9,8 % Nemačka, 9,5 % Austrija i Ugarska, 6,2 % Italija, 22,5 % Velika Britanija, 22,5 % Rusija, 1,0 % Belgija, 0,2% SAD.

U Prvom svetskom ratu Srbija je mobilisala 852.000 vojnika, što čini 15% od ukupnog broja stanovnika, 30% svih muškaraca, a 83% muškaraca u dobu između 18 i 55 godina. Od ovog broja poginulo je ili umrlo od rana i epidemija 402.435 vojnika. Do septembra 1915. poginulo je 172.508 vojnika, prilikom prelaska preko Albanije 77.455 vojnika, u borbama na Solunskom frontu 1916, 1917, 1918. godine 36.477 vojnika: pobijeno ili umrlo u zarobljeništvu 81.214, a 34.781 vojnik umrlo od rana ili bolesti na teritoriji Srbije 1915. godine.

Što se tiče gubitaka civilnog stanovništva, oni su iznosili 845.000. Od 200.000 građana koji su pošli za vojskom preko Albanije poginulo je ili umrlo preko 140.000 ljudi. Epidemija pegavog tifusa 1914-1915 odnela je 360.000 duša. (Moša Pijade navodi da je iz njegovog razreda u beogradskoj gimnaziji od njegovih školskih drugova otišlo u rat 32 đaka, a da ih je poginulo 24)

(Iz knjige Vladimira Dedijera, Beograd, Kultura 1953. godine, strana 81)

Sram nas bilo Srpski sinovi, što ni do danas nismo ustanovili naše gubitke u Drugom svetskom ratu i posebno u ratu naše dve Krajine 1991-1995…

Sa pravom je dvadeset građana osnovalo DRUŠTVO za podizanje Memorijalnog kompleksa srpskim žrtvama genocida u XX veku.

Osnovano je Društvo za podizanje Memorijalnog centra srpskim žrtvama genocida u XX veku (Srpski memorijal).

Nakon šest meseci dogovora, analiza i izrađenih elaborata, osnovano je Društvo za podizanje Memorijalnog centra srpskim žrtvama genocida u XX veku. Ovaj Srpski memorijal trajno treba da obeleži i čuva uspomenu na srpska stradanja i žrtve tokom dvadesetog veka.

Stradanja u dva balkanska rata, Prvom i Drugom svetskom ratu i tri rata devedesetih godina prošlog veka su obaveza mladim generacijama da stradanja njihovih predaka budu trajno obeležena jednim monumentalnim kompleksom koje treba u narednim godinama podići u Beogradu, kao „kuću sećanja“. Plava grobnica, Albanska golgota, Jasenovac i Jadovno, Glinska crkva, hercegovačko-dalmatinske jame, pokolj u Kragujevcu i Kraljevu, mučenja i stradanja na Starom sajmištu i u Jajincima i sva druga stradanja, zahtevaju trajno obeležje. To je „Ćele-kula XX veka“.

Cilj ovog društva je i da se prikupi, sistematizuje i obnaroduje dokumentacija sa imenima srpskih žrtava u naznačenom razdoblju.

Predsednik Republike, gospodin Tomislav Nikolić, prihvatio se da bude pokrovitelj u vezi sa podizanjem „Kuće sećanja“, a Njegova svetost srpski patrijarh gospodin Irinej blagoslovio je inicijativu i poslove na podizanju zdanja. „Večernje novosti“, „Srna“ i frankfurtske „Vesti“ su u više navrata prikazale obavezu i potrebu ove generacije da naši sinovi oduže žrtvama, što već skoro jedan vek nisu učinili.

Samo u Prvom svetskom ratu Kraljevina Srbija, prema podacima Konferencije mira u Parizu održane 1921. godine, izgubila je, što vojnika što građana, 1.247.435 ljudi, to jest 28 odsto od celokupnog broja stanovništva koje je imala po popisu iz 1914. godine.

Osnivači Društva su:

Aleksandar Matanović, Smilja Avramov, Vladislav Jovanović, Vasilije Krestić, Živadin Jovanović, Sanda Rašković Ivić, Milivoje Ivanišević, Slobodan Čikarić, Radomir Dmitrović, Savo Štrbac, Miodrag Skulić, Siniša Kovačević, Miša Đurković, Momčilo Pavlović, Violeta Tanović, Marina Raguš, Jovan Ćulibrk, Radmila Milentijević (SAD), Miloje Milićević (Berlin), Nićifor Aničić (Johanesburg).